Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie jest instytutem badawczym badającym problemy fizyki, chemii, biologii i ekologii morza. IO PAN posiada sześćdziesięcioletnią historię istnienia oraz jest twórcą wielu osiągnięć badawczych, rozwiniętej współpracy międzynarodowej we wspólnych badaniach Bałtyku, jak również wieloletnich badań oceanicznych, w szczególności mórz północnych i arktycznych. Misją Instytutu jest prowadzenie badań podstawowych środowiska morskiego oraz pogłębianie wiedzy na temat zjawisk i procesów w nim zachodzących. Instytut prowadzi działalność naukową, badawczą i ekspercką. Badania prowadzone przez Instytut są w przeważającym stopniu finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (zgodnie z posiadaną kategorią A+, wg parametryzacji MNiSW). Są one ukierunkowane stosownie do europejskiej strategii badań morskich i zgrupowane wokół czterech głównych kierunków strategicznych:
Do podstawowej działalności Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie należą zgodnie z PKD - BADANIA NAUKOWE I PRACE ROZWOJOWE W DZIEDZINIE POZOSTAŁYCH NAUK PRZYRODNICZYCH I TECHNICZNYCH (PKD 7219Z). W ostatnich latach nastąpił dynamiczny wzrost udziału IO PAN jako partnera w wielu krajowych sieciach i konsorcjach naukowych, których głównym celem jest wspólne rozwiązywanie istotnych problemów dotyczących badania, eksploracji i eksploatacji środowiska morskiego, dla potrzeb prowadzenia dużych projektów naukowych, a także opracowywanie nowych technologii pozwalających na wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, jakimi dysponuje Morze Bałtyckie i polskie wybrzeże.
Najbardziej istotne konsorcja, w których IO PAN obecnie jest partnerem to:
Zgodnie z decyzją Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Instytut posiada status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego w ramach Centrum Studiów Polarnych w dziedzinie Nauk o Ziemi na lata 2014-2018.